Ogólnopolska konferencja historyczna
Miasto-twierdza-garnizon.
Historie współistnienia i wyzwania teraźniejszości.

Gdańsk, 6-7 października 2022 r.

Dzieje historycznych garnizonów wciąż najczęściej postrzega się w oderwaniu od miast, w granicach których one funkcjonowały, podobnie zresztą, jak i historie poszczególnych fortyfikacji (czy całych twierdz) bez uwzględnienia historii samych garnizonów (jednostek wojskowych, administracji, zaplecza gospodarczego itd.). Mimo pojawiania się na rynku nowych publikacji, to wciąż dość zauważalna luka, w szczególności w odniesieniu do lat 1814-1914 oraz ziem północnej i zachodniej Polski, tj. tych terenów, które znajdowały się w granicach Królestwa Prus.

Muzeum Gdańska oraz Hevelianum zapraszają do udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej poświęconej właśnie związkom między miastem, twierdzą a garnizonem, zarówno w ujęciu historycznym (dla lat 1814-1914), jak współczesnym, wynikającym z dziedzictwa pruskiej wojskowości na ziemiach dzisiejszej Polski.

Cezura chronologiczna została wyznaczona na lata pokoju, kiedy na interesującym nas obszarze nie miały miejsca regularne działania wojenne na większą skalę (tym samym z zagadnień konferencji wykluczony jest wybuch Wielkiej Wojny). To okres zarówno powstania i rozwoju, ale też zmierzchu lub przynajmniej zmiany roli niektórych garnizonów i twierdz pruskich. To także lata, kiedy nowe oblicza zyskała większość z miast Polski północnej i zachodniej, powstało wiele obiektów (fortecznych, garnizonowych), które przetrwały do naszych czasów, wreszcie wykształciły się nowoczesne społeczeństwa, w których rolę także odegrało wojsko.

Celem organizatorów konferencji jest w pierwszej kolejności zwrócenie uwagi na rolę i udział (bezpośredni lub pośredni) w tych procesach wojska pruskiego, jego znaczenie w realiach XIX w. czy początku XX w. i problemy, wynikające z jego interpretacją oraz obchodzeniem się z dziedzictwem w postaci dawnych obiektów czy terenów popruskich.

Planowane jest wydawnictwo pokonferencyjne (w 2023 r.).

Udział w konferencji jest bezpłatny, obowiązują zapisy, liczba miejsc ograniczona.

PROGRAM

CZWARTEK, 6 PAŹDZIERNIKA

9:30-9:45 przywitanie gości
9:45-10:15 wykład inaugurujący
dr hab. inż. arch., prof. PG Grzegorz Bukal (Gdańsk)
Sytuacja zabytków fortyfikacji w Gdańsku – szanse i zagrożenia

Blok I
Moderator: dr hab., prof. UMK Jarosław Centek (Toruń)

10:15-10:35 dr Sławomir Maksymowicz (Olsztyn)
Olsztyn – miasto koszar (Kasernopolis) 1884-1914
10:35-10:55 Krzysztof Drozdowski (Bydgoszcz)
Budowa, rozwój i wpływ na życie miasta. Pruski garnizon w Bydgoszczy w latach 1815-1914
10.55-11.15 dr Jan Daniluk (Gdańsk)
Garnizon wilhelmińskiego Gdańska (1890-1914): wpływ na życie miasta i regionu
11:15-11:35 dr Maciej Bakun (Wejherowo)
Sterowiec i samolot – nowe narzędzie walki w miastach garnizonowych
11:35-11:55 dyskusja
11:55-12:30 przerwa kawowa

Blok II
moderator: Maciej Flis (Gdańsk)

12:30-12:50 Jagoda Załęska-Kaczko (Gdańsk)
Ograniczenia budowlane twierdzy i ich wpływ na budownictwo mieszkaniowe – casus Gdańska
12:50-13:10 dr Magdalena Staręga (Gdańsk)
Architektura budowli powstałych na potrzeby wojska w Gdańsku (1815-1871)
13:10-13:30 Kajetan Olejko (Gdańsk)
Brama Oliwska jako wyznacznik sytuacji transportowej Gdańska
13:30-13:50 dyskusja
14:00-15:00 obiad
15:00-17:00 zwiedzanie Fortu Góry Gradowej (dla chętnych)
18:00-20:00 kolacja w restauracji Wozownia Gdańska

PIĄTEK, 7 PAŹDZIERNIKA

9:00-9:30 słowo wstępne
prof. dr hab. inż. arch. Piotr Lorens

Blok III
moderator: dr Jan Daniluk (Gdańsk)

9:30-9:50 Krzysztof Kłoskowski (Poznań)
Twierdza Poznań 1828-1914: studium wzajemnych wpływów fortyfikacji i rozwoju terenów miejskich
9:50-10:10 Mariusz Żebrowski (Grudziądz)
Budownictwo wojskowe Twierdzy Grudziądz: jego rozmieszczenie i wpływ na urbanizacyjny układ miasta
10:10-10:30 Arkadiusz Woźniakowski (Gdańsk)
Pruskie fortyfikacje nadbrzeżne Gdańska – wybrane zagadnienia rozwoju i relacji przestrzennych z miastem
10:30-10:50 dr inż. arch. Łukasz Bugalski (Gdańsk)
Planty, promenady, ringi – powstanie nowych zespołów  urbanistycznych na obszarze pofortyfikacyjnym
10:50-11:10 dyskusja
11:10-11:45 przerwa kawowa

Blok IV
moderator: dr Leszek Molendowski (Gdańsk)

11:45-12:05 Adam Kowalkowski (Toruń)
Muzeum Twierdzy Toruń – adaptacja budynku koszar Bramy Chełmińskiej na cele muzealne
12:05-12:25 Maciej Flis (Gdańsk)
Twierdza Wisłoujście –  koncepcja funkcjonalna kuchni Domu Komendanta
12:25-12:45 Tomasz Błyskosz (Gdańsk)
Brama Stoczniowa w Gdańsku jako problem konserwatorski
12:45-13:15 Paweł Bukowski (Toruń)
Forteczne dziedzictwo kulturowe. Promocja w świetle zmiany pokoleniowej
13:15-13:35 dyskusja
13:35-14:20 panel dyskusyjny podsumowujący

uczestnicy:
dr hab. inż. arch., prof. PG Grzegorz Bukal (Gdańsk)
dr hab., prof. UMK Jarosław Centek (Toruń)
dr hab., prof. UG Waldemar Ossowski (Gdańsk)
Paweł Golak (Gdańsk)
moderator: dr Jan Daniluk (Gdańsk)
14:20-14:30 zakończenie konferencji
14:30-15:30 lunch dla prelegentów

Program konferencji Miasto-twierdza-garnizon 2022 (.pdf)

miejsce obrad:
Centrum Konferencyjne Hevelianum (Wozownia Artyleryjska, Sala Haxo)
ul. Gradowa 8, 80-802 Gdańsk

organizatorzy:
Hevelianum, Muzeum Gdańska

komitet programowy konferencji:
prof. dr hab. inż. arch. Piotr Lorens, Politechnika Gdańska / Architekt Miejski Gdańska – przewodniczący
prof. dr hab. inż. arch. Grzegorz Bukal, Politechnika Gdańska
dr hab. Jarosław Centek, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
dr hab., prof. UG Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska
Paweł Golak, dyrektor Hevelianum
dr Jan Daniluk, pełnomocnik dyrektora Hevelianum ds. historii i dziedzictwa kulturowego
Maciej Flis, kierownik Twierdzy Wisłoujście, oddziału Muzeum Gdańska

kontakt do organizatorów:

dr Jan Daniluk (Hevelianum)
jan.daniluk@hevelianum.pl +48 511 917 769

Maciej Flis (Muzeum Gdańska)
m.flis@muzeumgdansk.pl +48 512 418 731

 

Logo Muzeum Gdańsk

W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb.
Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym.
Kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej.

Close